Phần 1: NGUYÊN ÂM
A. Giới thiệu về nguyên âm (The vowel sounds): * 20 vowels in the English language:
- The 12 pure vowels: /i - i:/, /e - æ/, /Ɔ - Ɔ:/, / - a:/, /u- u:/, /ә - з:/.
- The 8 diphthongs: /ei - ai - Ɔi/, /au - әu/, /iә - eә - uә / * Triphthongs and other vowel sequences:
/aiә /: fire, hire, tyre, buyer, wire, flyer, iron,…
/әuә /: slower, lower, grower, sower, mower,…
/auә /: flower, power, tower, shower, sour, flour,…
/eiә /: greyer, player, layer, payer, prayer,…
/Ɔiә /: employer, destroyer, royal, loyal, annoyance,… B. Nguyên âm đ n v cách phát âm củ 5 chữ cái (A, E, I, O, U).
I. Chữ A có 7 âm đơn sau:
1. Âm /e/ trong những tiếng đặc biệt sau:
many, any, anybody, anything, area...
2. Âm /æ/ trong nhóm sau:
a-: bad, bat, cat, dad, fan, fat, hang...
3. Âm /a:/ trong nhóm có nhấn trọng âm: ⇒ ar(-): bar, bark, car, cart, depart...
4. Âm /Ɔ:/ trong 3nhóm sau:
al-: all, ball, call, fall, halt, salt, talk, walk...
aw(-): draw, drawn, dawn, raw, want... ⇒ wa-: watch, wall, water, want...
5. Âm /ә:/ trong nhóm có nhấn trọng âm. ⇒ ear-: early, earth, earthly, learn...
6. Âm /ә/: ở một số vần không nhấn trọng âm: ⇒woman, workman, about, away...
7. Âm /i/: không nhấn trọng âm trong tiếng tận cùng là: - age: passage, package, carriage, marriage...
- ate: temperate, climate, adequate, immediate...
II. Chữ E có 8 âm đơn sau:
1. Âm /i:/ trong 3 nhóm:
e: be, he, me, she, we...
ee(-): bee, beet, meet, weep, wee, sweet...
ea(-): pea, beat, meat, heat, teat, tea, sea, seat...
2. Âm /i/ trong nhóm sau:
English, enlarge, enhance, pretty,…
3. Âm /e/ trong nhóm:
⇒ e-: egg, hen, fen, fed, ten, debt...
4. Âm /ә:/ trong nhóm:
⇒ er(-): her, err, stern, sterse, verse...
5. Âm /u:/ trong một số tiếng có tận cùng là:
⇒ -ew: crew, aircrew, screw, airscrew, flew...
6. ¢m /ju:/ trong một số tiếng có tận cùng là: ⇒ -ew: new, news, fews...
7. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: ⇒children, garden, problem, excellent,...
8. Âm /i/ trong các tiếp đầu ngữ sau:
⇒be-, de-, ex-, em-, en-, pre-, re- III. Chữ I có 4 âm đơn sau:
1. Âm /i:/ trong những từ mượn của tiếng Pháp:
automobiles, machines, rÐgime, Ðlite, routine...
2. Âm /i/: có trong nhóm:
i-: big, dig, sick, thick, bin, bit, sin, sit, tin, tit...
3. Âm /ә:/ trong nhóm:
-ir: fir, stir, whir...
-ir-: bird, firm, first, girl, skirt, shirt, third, thirst...
4. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: -il: pencil, to pencil, stencil, to stencil... IV. Ch÷ O cã 7 ©m đơn sau:
1. Âm /i/ trong tiếng women 2. Âm /Ɔ/ có trong nhóm: o-: box, dog, god, got, pot, stop, spot...
3. Âm /Λ/ trong 2 nhóm sau: o-: won, son, Monday...
o-e: dove, glove, love, shove...
4. Âm /ә:/ trong 2 nhóm sau: wor-: word, world, worm...
- or: doctor, inventor, sailor...
5. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: nation, formation, information...
6. Âm /u/ trong một số tiếng: woman, wolf...
7. Âm /u:/ trong 2 nhóm:
-o(-): do, two, who, whom, tomb, womb...
-oo(-): too, bamboo, noon, school, afternoon... V. Chữ U có 8 âm đơn sau:
1. Âm /i/ trong một số tiêng:
Ex: busy, business, busily...
2. Âm /e/ trong tiếng đặc biệt: to bury
3. Âm /Λ / có trong nhóm: u-, -uck, -ug,...: cut, duck, hug, must, trust...
4. Âm /ә:/ trong nhóm:
-ur(-): blur, fur, burn, turn, hurt...
5. Âm /ә/ ở những vần không nhấn trọng âm: ‗furniture, „future,….
6. Âm /u/ trong mẫt số tiÕng sau: u-: pull, push, bush
7. Âm /u:/ trong mẫt số tiÕng sau: rule, ruler, fruit...
8. Âm /ju:/ trong nhóm:
u-e: cure, cute, acute, use...
VI. Chữ cái “Y” v cách phát âm.
* Chữ cái Y: có thể là một phụ âm nếu nó đứng đầu một từ,
có thể là một nguyên âm nếu nó đứng ở giữa hay cuối từ.
1. Chữ Y được phát âm /i/: Khi ‗Y‘ đứng ở giữa hay cuối từ có hai âm tiết trở lên.
Ngoại lệ: Pyramid /'pirәmid/).
Ex: any /'eni/, gym, hymn, oxygen, system, myth, syllable, typical, baby, happy, candy, lively, worry, physics, sympathy, mystery,…
Ngoại lệ: July /dʒu:'lai/
2. Chữ Y phát âm là /ai/: Khi ‗Y‘ đứng cuối một từ đơn âm tiết buy /bai/, shy, by, my, sky...
Ngoại lệ: deny /di'nai/ (2 âm tiết)
3. Chữ Y được phát âm là /ai/ ở các động từ có đuôi:
-ify/-ly: simplify /'simplifai/, reply /ri'plai/, apply/ә'plai/, amplify, modify, multiply, rely,...
4. Chữ Y được phát âm là /j/: yes, youth, yacht, yard,….
C. Nguyên âm đôi v cách phát âm:
1. Âm /ai/: Có trong 10 nhóm sau:
-y: by, buy, dry, fry, guy, my, sky, shy, try, why...
- y-e: dyke, tyre, style...
-i-e: dike, tire, bite, five, guide, hike, like, time, wide...
- ie: die, tie, lie, flies...
- ye: dye, eyes...
- igh(-): fight, flight, light, high, height, right, sigh...
- ild: child, mild...
- ind: find, bind, grind, kind, behind, kind...
- C + i + V (consonant + i + vowel): lion, diamond...
Special words: pilot, science, silent, sign, design...
2. Âm /ei/: Có trong 9 nhóm sau: ⇒ ey: obey, convey,….
-ei-: eight, weight, neighbor, veil, ……
ea-: great, break, steak,
⇒a-e: late, mate, lake, take, sale, tale...
⇒a - - e: table, change, waste...
ai-: nail, lain, sail, tail, waist...
-ay: day, may, ray, way, play...
-ation: nation, education...
-asion: invasion, occasion...
3. Âm /Ɔi/: Có trong 2 nhóm:
-oi: noisy, coin, boil,...
-oy: boy, destroy, toy, enjoy,…
4. Âm /au/: Có trong 2 nhóm:
-ou-: round, mountain, noun, house, count, ground, loud,....
- ow-: now, how, cow, crowd,…..
5. Âm /әu/: Có trong 5 nhóm:
- o(-): no, so, go, don't, won't, host, rose, rope, soldier, cold,... -ow (-): grow, grown, know, known, throw,...
-oa-: boat, coach, coal, goal, …. - ou-: soul, although, mould, …. - oe: toe, goes, …..
6. Âm /iә/: Có trong 3 nhóm:
- ea(r): ear, rear, fear, clear, gear, near,…
- eer: beer, deer, engineer, mountaineer, auctioneer,… - ere: here, atmosphere, sphere,….
Ngoại lệ: there/ðeә/, where/weә/
7. Âm /eә/: Có trong 4 nhóm sau:
- air: pair, hair, air, chair, fair, stairs, dairy, repair, affair,….
- ea-: pear, bear, … - ary: Mary. - eir: their.
8. Âm /uә/: Có trong nhóm sau:
- our, - ure, - oor: tour, tournament /'tuәnәmәnt/, sure, poor/puә(r)/, … - ual: usual, casual, actually,….
D. Từ đồng dạng (Homographs)
1. wound: - wound /waund/ (past participle): to wind
- wound/wu:nd/ ( n ) : vết thương
2. wind: - wind /wind/ ( n ) : cơn gió
- wind /waind/(v): chỉnh, lên dây, vặn (đồng hồ,...)
3. lead: - lead /li:d/ ( n ) : sự lãnh đạo, sự hướng dẫn
- lead /led/ ( n ) : than chí, chí
4. row: - row /rәu/ (v): chèo thuyền
- row /rau/ ( n ) : cuộc cãi vã
5. house: - house /hauz/ (v): cho ở, chứa
- house /haus/ ( n ) : ngôi nhà
6. live: - live /liv/ (v): sống, sinh sống
- live /laiv/ (adj): trực tiếp
7. record: - ['rekƆ:d] ( n ) : đĩa hát, đĩa ghi âm, thành tìch
- [ri'kƆ:d] (v): thu, ghi lại (âm thanh hoặc hính ảnh) trên đĩa hoặc băng 8. read: - read /ri:d/ (v):
- read /red/ (past participle):
9. sow - sow /sau/ ( n ) : lợn cái
- sow /sәu/ (v): gieo hạt
10. close: - close /klәus/ (adj)
- close /klәuz/ (v)
11. excuse: - excuse /iks‘kju:s/ ( n )
- excuse /iks‘kju:z/ (v)
12. use - use /ju:s/ ( n )
- use /ju:z/ (v)
13. abuse: - abuse /ә‘bju:s/ ( n )
- abuse /ә‘bju:z/ (v)
etc,……..
Phần 2: PHỤ ÂM
A. Giới thiệu về phụ âm (The consonants sounds): 24 consonants in English devided into voiceless and voiced consonants and are shown below:
I. Voiceless consonants: /p/, /f/, //, /t/, /s/, /∫/, /t∫/, /k/, /h/.
II. Voiced consonants: /b/, /v/, /ð/, /d/, /z/, /Ʒ/, /dƷ/, /g/, /l/, /m/, /n/, /ŋ/, /r/, /w/, /j/.
III. The consonant clusters:
1. /s/ + /p, t, k, f, m, n, w, j/:
Spy, stay, sky, smile, snow, sleep, swear, suit, speak,…
2. / p / + / l, r, j /: Plough, play, proud, pray, pure, puritant,…
3. /t/ + /r, w, j/: Tree, try, twin, twice, tune, tunic,…
4. / k / + / l, r, w, j /: Clerk, clay, crown, cry, quite, quick, cure, curious,…
5. /b/ + /l, r, j/: Blind, blow, brown, bring, brick, beauty, bureau,….
6. /g/ + /l, r/: Glass, glance, grass, grow,…
7. /d/ + /r, w, j/: Draw, dress, dwell, dwinkle, duty,…
8. /f/ + /l, r, j/: Fly, flat, free, frozen, few, fuse,…
9. // + /r, w/: Throw, throat, thwart, thwack,…
10. /v/ + /j/: view, viewer,…
11. /∫/ + /r/: shrink, shriek,…
12. /m/ + /j/: Music, mule,…
13. /n/ + /j/: New, nude,…
14. /spr/: spread, spray, …
15. /str/: strand, stray, string,…
16. /skr/: scratch…
17. /spj/: spure, spurious, …
18. /spl/: splendid, split,…
19. /stj/: stupid, student,…
20. /skj/: skew, skewer,…
21. /skw/:
square, squash,…
B. Cách phát âm củ một số phụ âm:
1. Chữ C có thể được đọc th nh 4 âm: /s/, /k/, /ʃ/, /tʃ/
a. „C‟ được phát âm là /s/: Khi „C‟ đứng trước e, i, y
Eg: ceiling /'si:liŋ/, sentence, silence, cigarette, presidency...
b. „C‟ được phát âm là /ʃ/: Khi ‗C‘ đứng trước ia(-), cie, cio, ciu và cean - cia(-) musician, mathematician, special, official, artificial...
- cie: efficient /ifiʃә nt/, conscience /kƆnʃәns/: lương tâm
- io(-): specious,delicious, unconscionable (không hợp với lương tâm), conscious: có ý thức, efficacious, spacious: rộng chỗ, specious: có vẻ đúng. - cean: ocean/'ouʃәn/, crustacean /krʌ'teiʃiәn/: Loài tôm cua
- ciu: confucius /kәn'fju:ʃәs/: Đức Khổng Tử
Ngoại lệ: science /'saiәns/
c. „C‟ được phát âm là /k/: Khi ‗C‘ đứng trước , o, u v các phụ âm.
ca-: can /kæn/, car, cat co-: coat, come, computer
cu-: cup, cut c + consonant: circle, class, crude, crowd, create...
d. ‗C‟ được phát âm là /tʃ/ trong các từ: cello /'tʃelou/, cellist, concerto e. „C‟ là một âm câm:
- Khi ‗C‘ đứng trước k: black /blæk/, duck, nickel...
- thỉnh thoảng 'c' câm sau 's': scene /si:n/, science, muscle, scissors...
2. Chữ D có thể được đọc th nh 2 âm: /g/, /dʒ/
a. „D‟ được phát âm là /d/ trong hầu hết mọi trường hợp. eg. date, dirty, down, damage, made, bird...
b. „D‟ được phát âm là /dʒ/ trong một số trường hợp đặc biệt:
soldier, education graduate, schedule /'skedʒu:l/, verdure /'vә: dʒuә/: (màu xanh tươi của cây cỏ)
c. Chữ D câm ở một số từ: handkerchief, handsome, Wednesday 3. Chữ G có thể được đọc th nh: /d/, /dʒ /, /ʒ/.
a. „G‟ được phát âm là /dʒ/: Khi ‗G‘ đứng trước các nguyên âm e, i, y và tận cùng của một từ là ge
Eg: germ, apology, ginger, ginseng, giant, gigantic (a) /'dʒaigæntik/: khổng lồ, gyp /dʒip/ (mắng nhiếc), gymnastic, gill /dʒil/: đơn vị đo bằng 1/8 lìt...
Eg: language, village, age, ….
Ngoại lệ: get, hamburger, tiger, gift, gear, gill /gil/: mang cá
b. „G‟ được phát âm là /ʒ/ ở một số từ mượn của tiếng Pháp
Eg: regime /rei'ʒi:m/, massage, mirage, garage /'gæraʒ/, (to) rouge /ru:ʒ/: (tô) son phấn
c. „G‟ được phát âm là /g/: Khi đứng trước bất kỳ mẫu tự nào trừ các trường hợp vừa nêu ở mục 1.
Eg: game, good, get, guard, figure, go...
Ngoại lệ:: a gaol /dʒeil/( n ) nhµ tï, to gaol /dʒeil/(v) = to jail/ to imprison: bỏ tù d. ' G‟ câm (silent G)
* "g" câm: nếu nó đứng đầu của từ và trước n: Eg: gnar /na:l/: mẩu, đầu mẩu; gnash /næʃ/: nghiến răng gnome /'noumi:/: châm ngôn; gnu /nu:/: linh dương đầu bò gnaw /nɔ:/: động vật gặm nhấm; gnostic /'nɔstik/: ngộ đạo
* "g" câm: nếu nó đứng cuối của từ và trước "m", "n":
Eg: sign, design, campaign, foreign, phlegm /flem/: đờm
e. „G‟ trong "ng" ở cuối từ hoặc từ gốc được phát âm là /ŋ/: Eg: sing, running, song, singer...
4. Chữ „n‟ được phát âm l /n/ v /ŋ/
a. Chữ „n‟ được phát âm là /ŋ/: khi ‗n‘ đứng trước mẫu tự mang âm /k/ và /g/. Eg: uncle, single, longer, English, ink, drink,....
b. Chữ „n‟ được phát âm là /n/ ở hầu hết các mẫu tự trừ ‗k‘ và ‗g‘. Eg: natural, not, name, strange /streindʒ/, danger /'deindʒә/
5. Chữ „qu‟ được phát âm l /kw/ v /k/
a. Chữ „q‟ luôn đi kèm với „u‟, và qu thường được phát âm là /kw/ Eg: question, quiet, quick, require, queen
b. Tuy nhiên, thỉnh thoảng „qu‟ được phát âm là /k/ Eg: quay, technique, antique, liquor, queue
6. Chữ „s‟ được phát âm l /s/, /ʃ/, /ʒ/ v /z/
a. Chữ „s‟ được phát âm là /s/ Eg: see, sight, slow, dispense, cost,... b. Chữ „s‟ được phát âm là /z/. Eg: has, is, because, rose, reason,... c. Chữ „s‟ được phát âm là /ʒ/
Eg: decision, vision, conclusion, occasion, usual, pleasure, measure, leisure,.... d. Chữ „s‟ được phát âm là /ʃ/: Eg: sugar, sure,...
e. Chữ „se‟ ở cuối từ: ‗se‘ thường được phát âm là /s/ hoặc /z/. Tuy nhiên, ‗se‘ được phát âm là /s/ hay /z/ thường là dựa vào âm trước nó hoặc dựa vào từ loại.
* Chữ „se‟ được phát âm là /s/:
Khi nó đứng sau âm /ә:/, /ә/, /au/, /n/ và /i/ Eg: nurse, purpose, mouse, sense, promise,...
* Chữ „se‟ được phát âm là /z/:
Khi nó đứng sau âm /ai/, /ɔi/, /a:/ Eg: rise, noise, vase,...
* Chữ „se‟ được phát âm là /z/ hay /s/ dựa vào từ loại (Phần này được trính bày trong ở mục D- từ đồng dạng):
- động từ: /z/;
- danh từ/adj: /s/
f. Chữ 's' câm trong một số từ sau đây:
corps /kɔ:/ (quân đoàn), island /'ailәnd/ (hòn đảo), isle /ail/(hòn đảo nhỏ), aisle /ail/ (lối đi giữa hai
hàng ghế)
g. Cách phát âm mẫu tự “s” ở dạng động từ ngôi thứ ba số ít, danh từ số nhiều và sở hữu cách: * trường hợp 1: ‗s‘ được phát âm là /s/
Âm đứng
trước 's' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách
(Possessives)
Cách đọc kì tự 's'
/p/ maps capes stops
/s/
/t/ cats, mates beats, calculates Janet' s
/k/ books, lakes Attacks, makes Frank' s
/f/
paragraphs, laughs, chiefs, safes photographs laughs Cliff' s
/θ/ months photographs bathes photographs Gareth' s
* trường hợp 2: ‗es‘ được phát âm là /iz/:
- Nếu danh từ số ìt có tận cùng là: s, x, ch, sh, -ce, -es,-ge
Ngoại lệ: những danh từ gốc Hy Lạp tận cùng bằng ch chỉ thêm 's' và đọc là /ks/. Eg: a monarch /mɔ'nәk/ (vua) ⇒ monarchs /mɔ 'nәks/
Âm đứng
trước 's/es' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách (Possessives) Cách đọc kì tự 's/es'
/s/
glasses sentences kisses sentences Bruce's
/iz/
/ks/ Boxes Mixes Felix's
/ʧ/ Churches Teaches Mrs. Gooch's
/ʃ/ Wishes Washes Trish's
/ʒ/ Garages massages Solange's
/dʒ/ Pages stages Gorge's
/z/ bruises rise Rose's
* trường hợp 3: ‗s‘ được phát âm là /z/: Các trường hợp còn lại:
Âm đứng
trước 's' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách (Possessives) Cách đọc kì tự 's'
/b/ Cubs robs Bob' s
/z/
/v/ Caves lives Olive' s
/ð/ clothes breathes Smith' s
/d/ Beds reads Donald' s
/g/ Eggs digs Peg' s
/l/ Hills fills Daniel's
/m/ rooms comes Tom's
/n/ Pens learns Jane's
/ŋ/ Rings brings King's
/әu/ potatoes goes Jo's
/ei/ Days plays Clay's
/eә/ Hairs wears Clare's
Note: Cách đọc tận cùng s như trên còn có thể áp dụng cho:
- Danh từ số ìt có tận cùng là 's': physics /'fiziks/, series /'siәriz/.
- Thể giản lược: What's /wɔts/ Phong doing? He's /hi:z/ reading. - Tận cùng s trong đuôi của tình từ như: -ous, -ious: được đọc là /s/.
7. Chữ „t‟ được phát âm l /t/, /tʃ/, /ʃ/ v /ʒ/
a. Chữ „t‟ được phát âm là /t/ trong hầu hết các từ như: take, teacher, tell, computer, until, amateur...
b. Chữ „t‟ được phát âm là /ʧ/ khi đứng trước chữ ‗u‘
Eg: picture/'pikʧә/, mixture, century, future, actual, statue, fortunate, punctual, situation, mutual...
c. Chữ „t‟ được phát âm là /ʃ/ khi nó ở giữa một từ và đứng trước ia, io
- t+ia: militia (dân quân), initial, initiate, potential, residential, differentiate, spatial (thuộc về không gian)...
Ngoại lệ: Christian /'krisʧәn/ (theo Cơ Đốc Giáo)
- t + io(-): patio (sân trống giữa nhà), ratio (tỉ lệ), infectious, cautious, conscientious, notion, option, nation, intention, information...
Ngoại lệ: question /'kwesʧәn/, suggestion /sә'esʧәn/, righteous /'raiʧәs/ (đúng đắn, ngay thẳng), combustion /kәm'bʌsʧәn/(sự đốt cháy), Christian /'krisʧәn/. d. Chữ „t‟ được phát âm là /ʒ/
Eg: equation ( n ) /i'kweiʒn/ (phương trính)
e. Chữ "T' câm
* khi kết hợp thành dạng STEN ở cuối từ
Eg: fasten /'fa:sn/, hasten/'heisn/ (thúc giục), listen /'lisn/
* khi kết hợp thành dạng STLE ở cuối từ
castle /ka:sl/, apostle /'әpɔsl/ (tông đồ, sứ đồ), whistle /wisl/ (huìt sáo) * Ngoài ra Chữ "T' câm trong trường hợp sau:
Christmas /'krismәs/, often/ 'ɔ: fn/, ballet (vũ bale), beret(mũ nồi)
8. Chữ 'x' có thể được phát âm l /ks/, /gz/, /kʃ/, /z/
a. Chữ 'x' có thể được phát âm là /ks/:
fix, mix, fax, box, oxen...
b. Chữ 'x' có thể được phát âm là /gz/: khi ‗x‘ đứng sau chữ e bắt đầu của một từ
Eg: example /ig'zæmpl/, examine /ig'zæmin/, executor /ig'zekjutә/, exit, exhaust, exact...
Ngoại lệ: to execute /'eksikjut/: thi hành
c. Chữ 'x' có thể được phát âm là /kʃ/: khi ‗x‘ đứng trước u hay io(-)
Eg: sexual, luxury, anxious, obnoxious đáng ghẫt)
Ngoại lệ: luxurious/lʌg'ʒuәriәs/(sang trọng, lộng lẫy), anxiety/æŋ'zaiәti/: sự lo lắng.
d. Chữ 'x' có thể được phát âm là /z/ ở một số từ:
anxiety / æŋ'zaiәti/: nỗi lo, lòng khao khát, xylophone (mộc cầm), 9. Chữ 'z' có thể được phát âm l /s/ trong những từ đặc biệt: waltz /wɔ:ls/ điệu nhảy vanxơ eczema/'eksimә/: bệnh lở loẫt Mozart /'mousa:t/: Mozart
Nazi /nætsi/: Quân Phát xìt Đức
10. Chữ 'th' có thể được phát âm l /θ/ và /ð/.
a. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: ‗th‘ đứng đầu từ, giữa từ hay cuối từ. Eg: thick, thin, think, both, mouth, death, health, wealth, birth, author, toothache.... b. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: chỉ dạng danh từ của một tình từ. Eg: width/widθ/, depth, length, strength,...
c. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: chỉ số thứ tự
Eg: fourth, fifth, sixth, tenth, thirteenth, fortieth, fiftieth,....
d. Chữ 'th' có thể được phát âm là /ð/: ‗th‘ đứng đầu từ, giữa từ hay cuối từ. Eg: this, that, these, weather, although, another, clothing, clothe, mother,... Note: bath /ba:θ; bæθ/ ⇒ baths /ba:ð/ (n. pl.) e. „th‟ câm ở các từ sau:
asthma /æsmә/ ( n ) : bệnh hen suyễn; isthmus /ismәs/ ( n ) : eo đất
f. Chữ 'th' có thể được phát âm là /ð/ hay /θ/: còn phụ thuộc vào từ loại hoặc nghĩa của chúng.
North /nɔ:θ/ ( n ) Northern /'nɔ: ðәn/ adj)
South/auθ/ ( n ) Southern /sΛðәn/
cloth /klɔθ/ clothe /klәuð; klɔuð/(v)
bath/bɑ:θ ; bæθ/ ( n ) bathe /beið/
teeth/ti:θ/ ( n ) teethe /ti:ð/ (v)
.............
11. Chữ 'sh' được phát âm là /ʃ/: trong mọi trường hợp: Eg: wash /wɔʃ/, she /ʃi:/, fish/fiʃ/...
12. Chữ 'gh' & 'ph'
a. Chữ 'gh' & 'ph' được phát âm là: /f/.
Eg: laugh, cough, rough, phone, photo, orphan, phrase /freiz/, physics /fiziks/, paragraph /'pærәgra:f/, mimeograph /'mimiougra:f/,.....
Note: - nephew /'nevju:/ (Br E) và /'nefju:/ (Am. E)
- 'gh' được phát âm là /g/: ghost, ghoul /gu:/ (ma cà rồng), ghetto (khu người Do Thái)
b. Chữ 'gh' câm: Khi ‗gh‘ đứng cuối từ hoặc trước ‗t‘
Eg: nigh, night, sigh (thë dµi), though, sight, flight, light, plough, weight, ought, caught,...
13. Chữ 'ch' được phát âm là /ʧ/, /k/, /ʃ/.
a. Chữ “ch” phần lớn được phát âm là: /ʧ/
Eg: chair, cheep, cheese, chicken, chat, children, channel, chocolate, chin, chest,...
b. Chữ “ch” được phát âm là /k/ trong một số chữ đặc biệt có gốc Hy Lạp.
Eg: Christ, Christmas, chorus /'kɔ: rәs/ (hợp ca), choir /kwaiә/ (ca đoàn), chaos /'keɔs/ (sự rối loạn), holera/'kɔlәrә/(bệnh thổ tả), chemist, chemistry, architect, architecture, mechanic,
scheme /ski:m/ (kế hoạch, âm mưu) monarch (vua trong chế độ quân chủ), monarchy (nước quân chủ chuyên chế), stomach, echo, orchestra, school, scholar, character,….
c. Chữ “ch” được phát âm là /ʃ/ trong những từ có nguồn gốc từ tiếng Pháp.
Eg: chic /ʃik/ (bảnh bao), chef /ʃef/ (đầu bếp),
chute /ʃu:t/ (thác nước), chauffeur/'ʃoufә/ (tài xế)
chagrin /'ʃægrin/ (sự buồn phiền) chassis /'ʃæsi/(khung xe),
chemise /ʃә'mi:z/, chiffon /ʃi'fɔn/ (vải the),
machine, charlatan /'ʃa:lәtәn/ (thầy lang),
chevalier /'ʃev evev evәliә/ (hiệp sỹ), chivalry /'ʃivәlri/(hiệp sỹ đạo),
chandelier /'ʃændә'liә/(đèn treo), chicanery (ʃi'keinәri/ (sự lừa đảo)
parachute, Chicago,
mustache, (to) douche (tắm bằng vòi),
attachÐ /әtæʃei/ (tùy viên), C. Những âm câm. chargÐ d' affaires
Là những nguyên âm và phụ âm được viết ra nhưng không được đọc. (chỉ đề cập đến những âm chưa được đề cập ở những mục trên).
1. 'B' câm (silent B)
- 'b' câm trước 't': doubt /daut/, debt, subtle
- 'b' câm sau 'm': climb /klaim/, numb, thumb, tomb...
2. 'h' câm (silent h)
- 'h' câm khi đứng sau 'g' ở đầu từ:
Eg ghoul /gu:/, ghetto, ghost,….
- 'h' câm khi đứng sau 'r' ở đầu từ:
Eg: rhetoric /'retәrik/, rhinoceros, rhubarb (cây đại hoàng), rhyme /rai/ (vần thơ), rhythm /'riðm/ (nhịp điệu),.....
- 'h' câm khi đứng sau 'ex' ở đầu từ:
Eg: exhaust /ig'zɔ:st/ (kiệt sức), exhort /ig'zɔ: t/ (hô hào rút khì),
exhibit(ion), exhilarate (làm phấn khởi), exhilarant (điều làm phấn khởi), exhauster /ig'zɔ:stә/ (quạt hút gió),....
- 'h' câm khi nó đứng ở cuối từ:
Eg: ah (A! Chà!), verandah /vәrændә/ (hàng hiên), catarrh /kә'ta:/(viêm chảy) - 'h' câm ở một số từ sau:
Eg: heir /eә/ (người kế thừa), hierdom (tính trạng kế thừa),
heirless (không có người thừa kế), heirloom (vật gia truyền),
heirship (quyền thừa kế), hour (giờ) honour (danh dự),
honourable (đáng tôn kình), honorific
honorary, honest, honestly, honesty, dishonest
vehicle (xe cộ) /'viәkl/ (Br. E) but /'vi:hik/ (Am. E)
3. 'k' câm khi nó đứng ở đầu từ v trước 'n' knife /naif/, knee, knit, knitter (máy đan sợ), knitting,
Knitting-machine (máy đan len, máy dỆt), knitting -needle (kim đan, que đan), know, knock, knob,…
4. 'l' câm khi
- đứng sau 'a' và trước 'f', 'k', 'm'
Eg: half /ha:f/, calf, balk, walk, chalk, balm, calm, palm, salmon, alms (của bố thì) - đứng sau 'o' và trước 'd', 'k': could, should, would, folk,…..
5. 'M' câm khi đứng trước 'n' v ở đầu từ:
Eg: mnemonics /ni:'mɔniks/ (thuật nhớ), mnemonic /ni:'mɔnik/ (giúp trì nhớ)
6. 'n' câm khi đứng s u 'm' v ở cuối từ:
Eg: autumn /'ɔ:tәm/, comdemn (kết án, kết tội), culumn, hymn /him/ (quốc ca), solemn (long trọng, trang nghiêm),…..
7. 'p' câm khi
- đứng trước 'n' và ở đầu một từ:
pneumatic /nju:'mætik/ (thuộc khì/hơi), pneumatics /nju:'mætiks/ (khì lực học) pneumatology /nju:mә'tɔlәdʒi/ (thuyết tâm linh), pneumonia /nju:'mounjә/, pneumonic /nju:'mounik/ (thuộc bệnh viêm phổi)
- đứng trước 's'
psalm /sa:m/ (bài thánh ca) psalmodic /sæl'mƆdik/, psalmodist /sæl'mәdist/,
psalmodize /sæl'mәdaiz/ (hát thánh ca)
psalmist /'sa:mist/ (người soạn thánh ca) psalmody /'sælmәdi/
pseudonym /'sju:dәnim/ (biệt hiệu, bút danh) pseudograph /'sju:dәgraf/ (tác phẩm văn học giả mạo) pseudologer /sju:'dƆlә dʒә / (kẻ trá hính) psyche /'saiki:/ (linh hồn, tâm thần)
psychedelic /'saiki'delik/ (ma tuý, cảm giác lâng lâng) psychiatry /sai'kaiәtri/ (tâm thần học) psychiatrist /sai'kaiәtrist/ (bác sỹ tâm thần) psychic /sai'kik/ ông đồng, bà đồng) psychology /sai'kɔlә dʒә/ ( n ) psychological /saikәlɔdʒ ikl/ (adj)
- 'p' câm khi đứng trước 't' receipt /ri'sit:/ ( n ), empty /'emti/, ptisan /ti'zæn/ (nước thuốc sắc)
- 'p' câm khi đứng trước 'b' cupboard /'cʌbәd/, raspberry /'ra:zbri/ (quả mâm xôi)
8. 'u' câm khi
- đứng trước 'a'
Eg: guard /ga:d/ (sự canh chừng), piquant /'pi:kәnt/ (cay đắng, chua cay), guarantee /gærәn'ti:/(đảm bảo),.....
- đứng sau 'g'
Eg: guerilla /g'ril/ (du kìch, quân du kìch), guess /ges/(đoán), guest/gest/ (khách),...
- đứng trước 'e'
conquer /'kɔŋkә/ (chinh phục); league /lig/ (đồng minh) catalogue /'kætәlɔg/ ( n ); dialogue /daiә'lɔg/, prologue /'proulɔg/ (đoạn mở đầu), epilogue/'epilɔg/ (phần kết); fatigue /fә'ti:g/ (sự mệt mỏi), oblique /'әblik/ (nghiêng, xiên)
- đứng trước 'i' buil /bild/, guild / gild/ (phường hội, hội)
guillotine /gilә'ti:n/ (máy chẫm) guilt /'gilti/ (có tội, phạm tội) biscuit /'biskit/; circuit /'sә:kit/ (chu vi, vòng đua) conduit /'kɔndit/ (ống dẫn, máng nước),.........
- đứng trước 'y' plaguy /'pleigi/ (phiền hà, quá quắt) ; buy /bai/,.....
9. 'I' câm khi đứng sau 'u' Eg: fruit, juice, suit, bruise
10. 'R' câm khi
- đứng giữa nguyên âm và phụ âm
Eg:arm, farm, harm, dark, darn, work, mark, mercy, /'mә:si/, world, word, worm, worn,….
Note: Người Mỹ thường phát âm ‗R‘ ở những từ trên.
- đứng sau ‗e‘ trong đuôi 'er': teacher, mother, water,…..
11. 'w' câm khi
- 'w' đứng trước 'r' và ở đầu từ
Eg: wrap, wreck (làm hỏng), write, wrong, wrist (cổ tay), wrest(giật mạnh), wrench (xoắn), wrinkle /'riŋkl/ (gợn sóng), wright /rait/ (thợ), writ /rit/ (lệnh), wrick /rik/ (làm trật/trẹo), wriggle
/'rigl/ (lùa vào)
- 'w' đứng trước 'h' who /hu:/, whom, whose, whole, wholy, whoever... - 'w' câm trong những từ sau đây: answer/'a:nsә/, sword/sɔ:d/ (gươm), awe/ɔ:/(làm sợ hãi), owe/ou/(v), awl /ɔ:l/ (dùi của thợ giày), awn/ɔ:n/ (râu ở đầu hạt thóc), awning /ɔ:niŋ/(tấm vải bạt để che), awry/ә'rai/ (xiên, mẫo, lệch),….. D. Cách phát âm “ed”:
I. Cách phát âm đuôi “ed” của những động từ có quy tắc ở dạng quá khứ đơn:
1. “ed” /id/: Nếu động từ có tận cùng bằng các âm /t/ hay /d/. eg. needed, wanted, decided, started...
2. 'ed' /t/: Nếu động từ có tận cùng bằng 8 âm sau:
/f/ (trong các chữ: f, fe, gh, ph),
/p/ (trong chữ p),
/k/ (trong chữ k),
/ks/ (trong chữ x),
/s/ (trong chữ s, ce),
/tʃ/ (trong chữ ch),
/ʃ/ (trong chữ sh),
/ θ/ (trong chữ th)
Eg: chaffed/ʧæft/(đùa cho vui), chafed/ʧeift/ (xoa cho ấm lên), laughed, paragraphed, coughed...
Eg: liked, mixed, voiced, missed, watched, washed, hatched
3. 'ed' /d/: các trường hợp còn lại played, planned, called, offered, bathed, borrowed... II. Cách phát âm các tính từ tận cùng bằng „ed‟:
Hầu hết các tình từ được tạo thành từ các động từ thí có cách phát âm đuôi ed giống như động từ tận cùng bằng ed. Tuy nhiên một số tình từ hoặc trạng từ có tận cùng bằng ‗ed‘, thí ‗ed‘ được phát âm là
/id/:
Eg: naked (a) trần trụi
wretched (a) khốn khổ
crooked (a) cong, oằn ragged (a) nhàu, cũ
learned (a) uyên bác
deservedly (adv) xứng đáng supposedly (adv) cho rằng unmatched (adj) vô địch, không thể sánh kịp crabbed (adv) khó tình, khó nết
markedly (adv) một cách rõ ràng, đáng chú ý
allegedly(adv) cho rằng (được khẳng định mà không cần chứng minh) rugged (a) gồ ghề, lởm chởm
Note: Từ 'aged' được đọc thành /'eidʒid/ nếu đi trước danh từ, và /'eidʒd/ nếu đi sau danh từ hay động từ to be
eg: an aged /'eidʒid / man: một vị cao niên
They have one daughter aged /'eidʒd/ seven. (Họ có một con gái lên bảy tuổi)
CHƯƠNG II: STRESS
A. Giới thiệu về trọng âm
„Trọng âm là sự phát âm của một từ hoặc một âm tiết với nhiều lực hơn so với các từ hoặc các âm tiết xung quanh. Một từ hoặc âm tiêt được nhấn trọng âm được phát âm bằng cách sử dụng nhiều khì từ phổi hơn‘ (Richard, J. C et al. 1992:355).
Các âm tiết mang trọng âm được phát âm mạnh hơn các âm tiết không mang trọng âm (được phát âm nhẹ hơn hoặc ngắn hơn hoặc đôi khi được đọc rút gọn).
Ta dùng kì hiệu /'/ đặt ở đầu âm tiết có trọng âm chình. Trong những từ nhiều âm tiết có trọng âm chình và trọng âm phụ và được biểu thị /,/. Eg: father/'fɑ:ðә/, indication/,indi'kei∫n/, representative/,repri'zentәtiv/,….
B. Một số quy tắc đánh trọng âm:
Trọng âm chỉ rơi vào những âm tiết mạnh (âm tiết chứa nguyên âm mạnh, nguyên âm đôi hoặc nguyên âm dài). Âm tiết yếu không nhận trọng âm. I/ Trọng âm ở từ có 2 âm tiết:
1) Đa số động từ có 2 âm tiết thì âm tiết thứ 2 nhận trọng âm chính: Eg: es/cape, for/get, be/gin, ac/cept....
Tuy nhiên có một số động từ ngoại lệ:
/promise, /answer, /enter, /listen, /offer, /happen, /open. 2) Đa số danh từ và tính từ 2 âm tiết có trọng âm chính rơi và âm tiết thứ nhất: Eg: /butcher, /standard, /busy, /handsome....
Ngoại lệ: ma/chine, mis/take, a/lone, a/ware,... 3) Một số từ vừa là danh từ, vừa là động từ có trọng âm chính không đổi:
ad/vice/ ad/vise, /visit, re/ply, tra/vel, /promise, /picture;
4) Còn lại đa số các từ có 2 âm tiết mà có 2 chức năng thì trọng âm thay đổi theo chức năng của từ: /record(noun)/ re/cord (verb), /present(noun)/ pre/sent (verb), /desert(noun)/ de/sert(verb)....
II/ Những trường hợp khác
1) Các từ có tận cùng bằng các hậu tố sau có trọng âm chính rơi vào âm tiết đứng ngay trước hậu tố đó.
-tion: pro/tection. compu/tation...
- ial ; ially: me/morial, in/dustrial, arti/ficially, e/ssentially...
- sion: de/cision, per/mission... Ngoại lệ: /television -itive: com/petitive, /sensitive...
-logy: e/cology, tech/nology...
-graphy; -etry: ge/ography, trigo/nometry...
-ity: a/bility, ne/cessity...
-ic; -ical: ar/tistic, e/lectric, po/litical, /practical...
Ngoại lệ: /Arabic, a/rithmatic, /Catholic, /politics
2) Các từ có tận cùng bằng các hậu tố sau có trọng âm rơi vào âm tiết cách hậu tố đó 1 âm tiết.
-ate: con/siderate, /fortunate...
-ary: /necessary, /military...
Ngoại lệ: docu/mentary, ele/mentary, supple/mentary, extra/ordinary.
3) Những hậu tố sau thường được nhận trọng âm chính.
- ee: de/gree, refe/ree... Ngoại lệ: com/mittee, /coffee
- eer: mountai/ner, engi/neer...
- ese: Japa/nese, Chi/nese...
- in (chỉ áp dụng cho động từ): re/main, con/tain...
-aire: questio/naire, millio/naire...
- ique: tech/nique, an/tique... - esque: pictu/resque...
4) Một số tiền tố và hậu tố khi thêm vào không làm thay đổi trọng âm chính của từ đó. a. Tiền tố:
* un-: /healthy ⇒ un/healthy, im/portant ⇒ unim/portant …
* im-: ma/ture ⇒ imma/ture, /patient ⇒ im/patient…
* in- : com/plete ⇒ incom/plete, sin/cere ⇒ insin/cere …
* ir- : \/relevant ⇒ ir/relevant, re/ligious ⇒ irre/ligious …
* dis: con/nect ⇒ discon/nect, /courage ⇒ dis/courage …
* non-: /smokers ⇒ non/smokers, /violent ⇒ non/violent…
* en-: /courage ⇒ en/courage, /vision ⇒ en/vision …
* re-: a/rrange ⇒ rea/rrange, /married ⇒ re/married …
* over-: /crowded ⇒ over/crowded, /estimate ⇒ over/estimate …
* under-: de/veloped ⇒ underde/veloped, /pay ⇒ under/pay …
Ngoại lệ: /understatement, /undergrowth, /underground, /underpants
b. Hậu tố:
-ful: / beauty ⇒ / beautiful, /wonder ⇒ /wonderful …
-less: /thought ⇒ /thoughtless, /hope ⇒ /hopeless …
-able: /comfort ⇒ /comfortable, /notice ⇒ /noticeable …
-al: /season ⇒ /seasonal, tra/dition ⇒ tra/ditional …
-ous: /danger ⇒ /dangerous, /poison ⇒ /poisonous …
-ly: /similar ⇒ /similarly, di/rect ⇒ di/rectly …
-er/ -or: /actor, /worker, /reader …
-ise/ -ize: /memorize, /modernize, /industrialize …
-ing: be/gin ⇒ be/ginning, su/ggest ⇒ su/ggesting …
-en: /length ⇒ /lengthen, /strength ⇒ /strengthen …
-ment: en/joyment, a/musement, /government …
-ness: /happiness, /thoughtlessness …
-ship: /sportmanship, /relationship, /scholarship, …
-hood: /neighborhood, /brotherhood … strength
5) Trọng âm ở các từ chỉ số đếm:
thir‘teen, ‗thirty / four‘teen, ‗forty / fif‘teen, ‗fifty ….
Tuy nhiên mẫu trọng âm này có thể thay đổi khi từ chỉ số đếm xuất hiện ở trong câu. Vì dụ: khi nó đứng trước danh từ thí trọng âm của nó là: ‗nineteen people...
6) Trọng âm ở các từ ghẫp
a. Hầu hết danh từ ghẫp và tính từ ghẫp có trọng âm chính rơi vào âm tiết đầu tiên. /dishwasher, /filmmaker, /typewriter, /praiseworthy, /waterproof, /lightning-fast …
Ngoại lệ: duty-/free, snow -/white
b. Tính từ ghẫp có từ đầu tiên là tính từ hoặc trạng từ thì trọng âm chính rơi vào từ thứ 2, tận cùng là động từ phân từ 2.
Eg: well-/done, well-/informed, short-/sighted, bad-/tempered
c. Các trạng từ và động từ ghẫp có trọng âm chính rơi vào âm tiết thứ 2. up/stairs, down/stairs, down-/grade, ill-/treat,… 7) Trọng âm của các động từ thành ngữ (Phrasal verbs):
a. Nếu cụm động từ thành ngữ có chức năng là một danh từ trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất. Eg: 'setup ( n ) : sự thu xếp 'upset ( n ) : sự quấy rầy
'holdup ( n ) : vụ cướp 'lookout ( n ) người xem
'checkout ( n ) : việc thanh toán để rời (Khách sạn,..)
etc……
b. Nếu cụm động từ thành ngữ có chức năng là một động từ trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai. Eg: to set 'up: thu xếp to up 'set: làm thất vọng,
to hold 'up: cầm, giữ to check 'out: trả phòng to look 'out: canh chừng etc…
A. Giới thiệu về nguyên âm (The vowel sounds): * 20 vowels in the English language:
- The 12 pure vowels: /i - i:/, /e - æ/, /Ɔ - Ɔ:/, / - a:/, /u- u:/, /ә - з:/.
- The 8 diphthongs: /ei - ai - Ɔi/, /au - әu/, /iә - eә - uә / * Triphthongs and other vowel sequences:
/aiә /: fire, hire, tyre, buyer, wire, flyer, iron,…
/әuә /: slower, lower, grower, sower, mower,…
/auә /: flower, power, tower, shower, sour, flour,…
/eiә /: greyer, player, layer, payer, prayer,…
/Ɔiә /: employer, destroyer, royal, loyal, annoyance,… B. Nguyên âm đ n v cách phát âm củ 5 chữ cái (A, E, I, O, U).
I. Chữ A có 7 âm đơn sau:
1. Âm /e/ trong những tiếng đặc biệt sau:
many, any, anybody, anything, area...
2. Âm /æ/ trong nhóm sau:
a-: bad, bat, cat, dad, fan, fat, hang...
3. Âm /a:/ trong nhóm có nhấn trọng âm: ⇒ ar(-): bar, bark, car, cart, depart...
4. Âm /Ɔ:/ trong 3nhóm sau:
al-: all, ball, call, fall, halt, salt, talk, walk...
aw(-): draw, drawn, dawn, raw, want... ⇒ wa-: watch, wall, water, want...
5. Âm /ә:/ trong nhóm có nhấn trọng âm. ⇒ ear-: early, earth, earthly, learn...
6. Âm /ә/: ở một số vần không nhấn trọng âm: ⇒woman, workman, about, away...
7. Âm /i/: không nhấn trọng âm trong tiếng tận cùng là: - age: passage, package, carriage, marriage...
- ate: temperate, climate, adequate, immediate...
II. Chữ E có 8 âm đơn sau:
1. Âm /i:/ trong 3 nhóm:
e: be, he, me, she, we...
ee(-): bee, beet, meet, weep, wee, sweet...
ea(-): pea, beat, meat, heat, teat, tea, sea, seat...
2. Âm /i/ trong nhóm sau:
English, enlarge, enhance, pretty,…
3. Âm /e/ trong nhóm:
⇒ e-: egg, hen, fen, fed, ten, debt...
4. Âm /ә:/ trong nhóm:
⇒ er(-): her, err, stern, sterse, verse...
5. Âm /u:/ trong một số tiếng có tận cùng là:
⇒ -ew: crew, aircrew, screw, airscrew, flew...
6. ¢m /ju:/ trong một số tiếng có tận cùng là: ⇒ -ew: new, news, fews...
7. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: ⇒children, garden, problem, excellent,...
8. Âm /i/ trong các tiếp đầu ngữ sau:
⇒be-, de-, ex-, em-, en-, pre-, re- III. Chữ I có 4 âm đơn sau:
1. Âm /i:/ trong những từ mượn của tiếng Pháp:
automobiles, machines, rÐgime, Ðlite, routine...
2. Âm /i/: có trong nhóm:
i-: big, dig, sick, thick, bin, bit, sin, sit, tin, tit...
3. Âm /ә:/ trong nhóm:
-ir: fir, stir, whir...
-ir-: bird, firm, first, girl, skirt, shirt, third, thirst...
4. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: -il: pencil, to pencil, stencil, to stencil... IV. Ch÷ O cã 7 ©m đơn sau:
1. Âm /i/ trong tiếng women 2. Âm /Ɔ/ có trong nhóm: o-: box, dog, god, got, pot, stop, spot...
3. Âm /Λ/ trong 2 nhóm sau: o-: won, son, Monday...
o-e: dove, glove, love, shove...
4. Âm /ә:/ trong 2 nhóm sau: wor-: word, world, worm...
- or: doctor, inventor, sailor...
5. Âm /ә/ ở một số vần không nhấn trọng âm: nation, formation, information...
6. Âm /u/ trong một số tiếng: woman, wolf...
7. Âm /u:/ trong 2 nhóm:
-o(-): do, two, who, whom, tomb, womb...
-oo(-): too, bamboo, noon, school, afternoon... V. Chữ U có 8 âm đơn sau:
1. Âm /i/ trong một số tiêng:
Ex: busy, business, busily...
2. Âm /e/ trong tiếng đặc biệt: to bury
3. Âm /Λ / có trong nhóm: u-, -uck, -ug,...: cut, duck, hug, must, trust...
4. Âm /ә:/ trong nhóm:
-ur(-): blur, fur, burn, turn, hurt...
5. Âm /ә/ ở những vần không nhấn trọng âm: ‗furniture, „future,….
6. Âm /u/ trong mẫt số tiÕng sau: u-: pull, push, bush
7. Âm /u:/ trong mẫt số tiÕng sau: rule, ruler, fruit...
8. Âm /ju:/ trong nhóm:
u-e: cure, cute, acute, use...
VI. Chữ cái “Y” v cách phát âm.
* Chữ cái Y: có thể là một phụ âm nếu nó đứng đầu một từ,
có thể là một nguyên âm nếu nó đứng ở giữa hay cuối từ.
1. Chữ Y được phát âm /i/: Khi ‗Y‘ đứng ở giữa hay cuối từ có hai âm tiết trở lên.
Ngoại lệ: Pyramid /'pirәmid/).
Ex: any /'eni/, gym, hymn, oxygen, system, myth, syllable, typical, baby, happy, candy, lively, worry, physics, sympathy, mystery,…
Ngoại lệ: July /dʒu:'lai/
2. Chữ Y phát âm là /ai/: Khi ‗Y‘ đứng cuối một từ đơn âm tiết buy /bai/, shy, by, my, sky...
Ngoại lệ: deny /di'nai/ (2 âm tiết)
3. Chữ Y được phát âm là /ai/ ở các động từ có đuôi:
-ify/-ly: simplify /'simplifai/, reply /ri'plai/, apply/ә'plai/, amplify, modify, multiply, rely,...
4. Chữ Y được phát âm là /j/: yes, youth, yacht, yard,….
C. Nguyên âm đôi v cách phát âm:
1. Âm /ai/: Có trong 10 nhóm sau:
-y: by, buy, dry, fry, guy, my, sky, shy, try, why...
- y-e: dyke, tyre, style...
-i-e: dike, tire, bite, five, guide, hike, like, time, wide...
- ie: die, tie, lie, flies...
- ye: dye, eyes...
- igh(-): fight, flight, light, high, height, right, sigh...
- ild: child, mild...
- ind: find, bind, grind, kind, behind, kind...
- C + i + V (consonant + i + vowel): lion, diamond...
Special words: pilot, science, silent, sign, design...
2. Âm /ei/: Có trong 9 nhóm sau: ⇒ ey: obey, convey,….
-ei-: eight, weight, neighbor, veil, ……
ea-: great, break, steak,
⇒a-e: late, mate, lake, take, sale, tale...
⇒a - - e: table, change, waste...
ai-: nail, lain, sail, tail, waist...
-ay: day, may, ray, way, play...
-ation: nation, education...
-asion: invasion, occasion...
3. Âm /Ɔi/: Có trong 2 nhóm:
-oi: noisy, coin, boil,...
-oy: boy, destroy, toy, enjoy,…
4. Âm /au/: Có trong 2 nhóm:
-ou-: round, mountain, noun, house, count, ground, loud,....
- ow-: now, how, cow, crowd,…..
5. Âm /әu/: Có trong 5 nhóm:
- o(-): no, so, go, don't, won't, host, rose, rope, soldier, cold,... -ow (-): grow, grown, know, known, throw,...
-oa-: boat, coach, coal, goal, …. - ou-: soul, although, mould, …. - oe: toe, goes, …..
6. Âm /iә/: Có trong 3 nhóm:
- ea(r): ear, rear, fear, clear, gear, near,…
- eer: beer, deer, engineer, mountaineer, auctioneer,… - ere: here, atmosphere, sphere,….
Ngoại lệ: there/ðeә/, where/weә/
7. Âm /eә/: Có trong 4 nhóm sau:
- air: pair, hair, air, chair, fair, stairs, dairy, repair, affair,….
- ea-: pear, bear, … - ary: Mary. - eir: their.
8. Âm /uә/: Có trong nhóm sau:
- our, - ure, - oor: tour, tournament /'tuәnәmәnt/, sure, poor/puә(r)/, … - ual: usual, casual, actually,….
D. Từ đồng dạng (Homographs)
1. wound: - wound /waund/ (past participle): to wind
- wound/wu:nd/ ( n ) : vết thương
2. wind: - wind /wind/ ( n ) : cơn gió
- wind /waind/(v): chỉnh, lên dây, vặn (đồng hồ,...)
3. lead: - lead /li:d/ ( n ) : sự lãnh đạo, sự hướng dẫn
- lead /led/ ( n ) : than chí, chí
4. row: - row /rәu/ (v): chèo thuyền
- row /rau/ ( n ) : cuộc cãi vã
5. house: - house /hauz/ (v): cho ở, chứa
- house /haus/ ( n ) : ngôi nhà
6. live: - live /liv/ (v): sống, sinh sống
- live /laiv/ (adj): trực tiếp
7. record: - ['rekƆ:d] ( n ) : đĩa hát, đĩa ghi âm, thành tìch
- [ri'kƆ:d] (v): thu, ghi lại (âm thanh hoặc hính ảnh) trên đĩa hoặc băng 8. read: - read /ri:d/ (v):
- read /red/ (past participle):
9. sow - sow /sau/ ( n ) : lợn cái
- sow /sәu/ (v): gieo hạt
10. close: - close /klәus/ (adj)
- close /klәuz/ (v)
11. excuse: - excuse /iks‘kju:s/ ( n )
- excuse /iks‘kju:z/ (v)
12. use - use /ju:s/ ( n )
- use /ju:z/ (v)
13. abuse: - abuse /ә‘bju:s/ ( n )
- abuse /ә‘bju:z/ (v)
etc,……..
Phần 2: PHỤ ÂM
A. Giới thiệu về phụ âm (The consonants sounds): 24 consonants in English devided into voiceless and voiced consonants and are shown below:
I. Voiceless consonants: /p/, /f/, //, /t/, /s/, /∫/, /t∫/, /k/, /h/.
II. Voiced consonants: /b/, /v/, /ð/, /d/, /z/, /Ʒ/, /dƷ/, /g/, /l/, /m/, /n/, /ŋ/, /r/, /w/, /j/.
III. The consonant clusters:
1. /s/ + /p, t, k, f, m, n, w, j/:
Spy, stay, sky, smile, snow, sleep, swear, suit, speak,…
2. / p / + / l, r, j /: Plough, play, proud, pray, pure, puritant,…
3. /t/ + /r, w, j/: Tree, try, twin, twice, tune, tunic,…
4. / k / + / l, r, w, j /: Clerk, clay, crown, cry, quite, quick, cure, curious,…
5. /b/ + /l, r, j/: Blind, blow, brown, bring, brick, beauty, bureau,….
6. /g/ + /l, r/: Glass, glance, grass, grow,…
7. /d/ + /r, w, j/: Draw, dress, dwell, dwinkle, duty,…
8. /f/ + /l, r, j/: Fly, flat, free, frozen, few, fuse,…
9. // + /r, w/: Throw, throat, thwart, thwack,…
10. /v/ + /j/: view, viewer,…
11. /∫/ + /r/: shrink, shriek,…
12. /m/ + /j/: Music, mule,…
13. /n/ + /j/: New, nude,…
14. /spr/: spread, spray, …
15. /str/: strand, stray, string,…
16. /skr/: scratch…
17. /spj/: spure, spurious, …
18. /spl/: splendid, split,…
19. /stj/: stupid, student,…
20. /skj/: skew, skewer,…
21. /skw/:
square, squash,…
B. Cách phát âm củ một số phụ âm:
1. Chữ C có thể được đọc th nh 4 âm: /s/, /k/, /ʃ/, /tʃ/
a. „C‟ được phát âm là /s/: Khi „C‟ đứng trước e, i, y
Eg: ceiling /'si:liŋ/, sentence, silence, cigarette, presidency...
b. „C‟ được phát âm là /ʃ/: Khi ‗C‘ đứng trước ia(-), cie, cio, ciu và cean - cia(-) musician, mathematician, special, official, artificial...
- cie: efficient /ifiʃә nt/, conscience /kƆnʃәns/: lương tâm
- io(-): specious,delicious, unconscionable (không hợp với lương tâm), conscious: có ý thức, efficacious, spacious: rộng chỗ, specious: có vẻ đúng. - cean: ocean/'ouʃәn/, crustacean /krʌ'teiʃiәn/: Loài tôm cua
- ciu: confucius /kәn'fju:ʃәs/: Đức Khổng Tử
Ngoại lệ: science /'saiәns/
c. „C‟ được phát âm là /k/: Khi ‗C‘ đứng trước , o, u v các phụ âm.
ca-: can /kæn/, car, cat co-: coat, come, computer
cu-: cup, cut c + consonant: circle, class, crude, crowd, create...
d. ‗C‟ được phát âm là /tʃ/ trong các từ: cello /'tʃelou/, cellist, concerto e. „C‟ là một âm câm:
- Khi ‗C‘ đứng trước k: black /blæk/, duck, nickel...
- thỉnh thoảng 'c' câm sau 's': scene /si:n/, science, muscle, scissors...
2. Chữ D có thể được đọc th nh 2 âm: /g/, /dʒ/
a. „D‟ được phát âm là /d/ trong hầu hết mọi trường hợp. eg. date, dirty, down, damage, made, bird...
b. „D‟ được phát âm là /dʒ/ trong một số trường hợp đặc biệt:
soldier, education graduate, schedule /'skedʒu:l/, verdure /'vә: dʒuә/: (màu xanh tươi của cây cỏ)
c. Chữ D câm ở một số từ: handkerchief, handsome, Wednesday 3. Chữ G có thể được đọc th nh: /d/, /dʒ /, /ʒ/.
a. „G‟ được phát âm là /dʒ/: Khi ‗G‘ đứng trước các nguyên âm e, i, y và tận cùng của một từ là ge
Eg: germ, apology, ginger, ginseng, giant, gigantic (a) /'dʒaigæntik/: khổng lồ, gyp /dʒip/ (mắng nhiếc), gymnastic, gill /dʒil/: đơn vị đo bằng 1/8 lìt...
Eg: language, village, age, ….
Ngoại lệ: get, hamburger, tiger, gift, gear, gill /gil/: mang cá
b. „G‟ được phát âm là /ʒ/ ở một số từ mượn của tiếng Pháp
Eg: regime /rei'ʒi:m/, massage, mirage, garage /'gæraʒ/, (to) rouge /ru:ʒ/: (tô) son phấn
c. „G‟ được phát âm là /g/: Khi đứng trước bất kỳ mẫu tự nào trừ các trường hợp vừa nêu ở mục 1.
Eg: game, good, get, guard, figure, go...
Ngoại lệ:: a gaol /dʒeil/( n ) nhµ tï, to gaol /dʒeil/(v) = to jail/ to imprison: bỏ tù d. ' G‟ câm (silent G)
* "g" câm: nếu nó đứng đầu của từ và trước n: Eg: gnar /na:l/: mẩu, đầu mẩu; gnash /næʃ/: nghiến răng gnome /'noumi:/: châm ngôn; gnu /nu:/: linh dương đầu bò gnaw /nɔ:/: động vật gặm nhấm; gnostic /'nɔstik/: ngộ đạo
* "g" câm: nếu nó đứng cuối của từ và trước "m", "n":
Eg: sign, design, campaign, foreign, phlegm /flem/: đờm
e. „G‟ trong "ng" ở cuối từ hoặc từ gốc được phát âm là /ŋ/: Eg: sing, running, song, singer...
4. Chữ „n‟ được phát âm l /n/ v /ŋ/
a. Chữ „n‟ được phát âm là /ŋ/: khi ‗n‘ đứng trước mẫu tự mang âm /k/ và /g/. Eg: uncle, single, longer, English, ink, drink,....
b. Chữ „n‟ được phát âm là /n/ ở hầu hết các mẫu tự trừ ‗k‘ và ‗g‘. Eg: natural, not, name, strange /streindʒ/, danger /'deindʒә/
5. Chữ „qu‟ được phát âm l /kw/ v /k/
a. Chữ „q‟ luôn đi kèm với „u‟, và qu thường được phát âm là /kw/ Eg: question, quiet, quick, require, queen
b. Tuy nhiên, thỉnh thoảng „qu‟ được phát âm là /k/ Eg: quay, technique, antique, liquor, queue
6. Chữ „s‟ được phát âm l /s/, /ʃ/, /ʒ/ v /z/
a. Chữ „s‟ được phát âm là /s/ Eg: see, sight, slow, dispense, cost,... b. Chữ „s‟ được phát âm là /z/. Eg: has, is, because, rose, reason,... c. Chữ „s‟ được phát âm là /ʒ/
Eg: decision, vision, conclusion, occasion, usual, pleasure, measure, leisure,.... d. Chữ „s‟ được phát âm là /ʃ/: Eg: sugar, sure,...
e. Chữ „se‟ ở cuối từ: ‗se‘ thường được phát âm là /s/ hoặc /z/. Tuy nhiên, ‗se‘ được phát âm là /s/ hay /z/ thường là dựa vào âm trước nó hoặc dựa vào từ loại.
* Chữ „se‟ được phát âm là /s/:
Khi nó đứng sau âm /ә:/, /ә/, /au/, /n/ và /i/ Eg: nurse, purpose, mouse, sense, promise,...
* Chữ „se‟ được phát âm là /z/:
Khi nó đứng sau âm /ai/, /ɔi/, /a:/ Eg: rise, noise, vase,...
* Chữ „se‟ được phát âm là /z/ hay /s/ dựa vào từ loại (Phần này được trính bày trong ở mục D- từ đồng dạng):
- động từ: /z/;
- danh từ/adj: /s/
f. Chữ 's' câm trong một số từ sau đây:
corps /kɔ:/ (quân đoàn), island /'ailәnd/ (hòn đảo), isle /ail/(hòn đảo nhỏ), aisle /ail/ (lối đi giữa hai
hàng ghế)
g. Cách phát âm mẫu tự “s” ở dạng động từ ngôi thứ ba số ít, danh từ số nhiều và sở hữu cách: * trường hợp 1: ‗s‘ được phát âm là /s/
Âm đứng
trước 's' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách
(Possessives)
Cách đọc kì tự 's'
/p/ maps capes stops
/s/
/t/ cats, mates beats, calculates Janet' s
/k/ books, lakes Attacks, makes Frank' s
/f/
paragraphs, laughs, chiefs, safes photographs laughs Cliff' s
/θ/ months photographs bathes photographs Gareth' s
* trường hợp 2: ‗es‘ được phát âm là /iz/:
- Nếu danh từ số ìt có tận cùng là: s, x, ch, sh, -ce, -es,-ge
Ngoại lệ: những danh từ gốc Hy Lạp tận cùng bằng ch chỉ thêm 's' và đọc là /ks/. Eg: a monarch /mɔ'nәk/ (vua) ⇒ monarchs /mɔ 'nәks/
Âm đứng
trước 's/es' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách (Possessives) Cách đọc kì tự 's/es'
/s/
glasses sentences kisses sentences Bruce's
/iz/
/ks/ Boxes Mixes Felix's
/ʧ/ Churches Teaches Mrs. Gooch's
/ʃ/ Wishes Washes Trish's
/ʒ/ Garages massages Solange's
/dʒ/ Pages stages Gorge's
/z/ bruises rise Rose's
* trường hợp 3: ‗s‘ được phát âm là /z/: Các trường hợp còn lại:
Âm đứng
trước 's' Danh từ số nhiều (Plural form) Động từ ngôi thứ 3 số ìt (3rd singular V) Sở hữu cách (Possessives) Cách đọc kì tự 's'
/b/ Cubs robs Bob' s
/z/
/v/ Caves lives Olive' s
/ð/ clothes breathes Smith' s
/d/ Beds reads Donald' s
/g/ Eggs digs Peg' s
/l/ Hills fills Daniel's
/m/ rooms comes Tom's
/n/ Pens learns Jane's
/ŋ/ Rings brings King's
/әu/ potatoes goes Jo's
/ei/ Days plays Clay's
/eә/ Hairs wears Clare's
Note: Cách đọc tận cùng s như trên còn có thể áp dụng cho:
- Danh từ số ìt có tận cùng là 's': physics /'fiziks/, series /'siәriz/.
- Thể giản lược: What's /wɔts/ Phong doing? He's /hi:z/ reading. - Tận cùng s trong đuôi của tình từ như: -ous, -ious: được đọc là /s/.
7. Chữ „t‟ được phát âm l /t/, /tʃ/, /ʃ/ v /ʒ/
a. Chữ „t‟ được phát âm là /t/ trong hầu hết các từ như: take, teacher, tell, computer, until, amateur...
b. Chữ „t‟ được phát âm là /ʧ/ khi đứng trước chữ ‗u‘
Eg: picture/'pikʧә/, mixture, century, future, actual, statue, fortunate, punctual, situation, mutual...
c. Chữ „t‟ được phát âm là /ʃ/ khi nó ở giữa một từ và đứng trước ia, io
- t+ia: militia (dân quân), initial, initiate, potential, residential, differentiate, spatial (thuộc về không gian)...
Ngoại lệ: Christian /'krisʧәn/ (theo Cơ Đốc Giáo)
- t + io(-): patio (sân trống giữa nhà), ratio (tỉ lệ), infectious, cautious, conscientious, notion, option, nation, intention, information...
Ngoại lệ: question /'kwesʧәn/, suggestion /sә'esʧәn/, righteous /'raiʧәs/ (đúng đắn, ngay thẳng), combustion /kәm'bʌsʧәn/(sự đốt cháy), Christian /'krisʧәn/. d. Chữ „t‟ được phát âm là /ʒ/
Eg: equation ( n ) /i'kweiʒn/ (phương trính)
e. Chữ "T' câm
* khi kết hợp thành dạng STEN ở cuối từ
Eg: fasten /'fa:sn/, hasten/'heisn/ (thúc giục), listen /'lisn/
* khi kết hợp thành dạng STLE ở cuối từ
castle /ka:sl/, apostle /'әpɔsl/ (tông đồ, sứ đồ), whistle /wisl/ (huìt sáo) * Ngoài ra Chữ "T' câm trong trường hợp sau:
Christmas /'krismәs/, often/ 'ɔ: fn/, ballet (vũ bale), beret(mũ nồi)
8. Chữ 'x' có thể được phát âm l /ks/, /gz/, /kʃ/, /z/
a. Chữ 'x' có thể được phát âm là /ks/:
fix, mix, fax, box, oxen...
b. Chữ 'x' có thể được phát âm là /gz/: khi ‗x‘ đứng sau chữ e bắt đầu của một từ
Eg: example /ig'zæmpl/, examine /ig'zæmin/, executor /ig'zekjutә/, exit, exhaust, exact...
Ngoại lệ: to execute /'eksikjut/: thi hành
c. Chữ 'x' có thể được phát âm là /kʃ/: khi ‗x‘ đứng trước u hay io(-)
Eg: sexual, luxury, anxious, obnoxious đáng ghẫt)
Ngoại lệ: luxurious/lʌg'ʒuәriәs/(sang trọng, lộng lẫy), anxiety/æŋ'zaiәti/: sự lo lắng.
d. Chữ 'x' có thể được phát âm là /z/ ở một số từ:
anxiety / æŋ'zaiәti/: nỗi lo, lòng khao khát, xylophone (mộc cầm), 9. Chữ 'z' có thể được phát âm l /s/ trong những từ đặc biệt: waltz /wɔ:ls/ điệu nhảy vanxơ eczema/'eksimә/: bệnh lở loẫt Mozart /'mousa:t/: Mozart
Nazi /nætsi/: Quân Phát xìt Đức
10. Chữ 'th' có thể được phát âm l /θ/ và /ð/.
a. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: ‗th‘ đứng đầu từ, giữa từ hay cuối từ. Eg: thick, thin, think, both, mouth, death, health, wealth, birth, author, toothache.... b. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: chỉ dạng danh từ của một tình từ. Eg: width/widθ/, depth, length, strength,...
c. Chữ 'th' có thể được phát âm là /θ/: chỉ số thứ tự
Eg: fourth, fifth, sixth, tenth, thirteenth, fortieth, fiftieth,....
d. Chữ 'th' có thể được phát âm là /ð/: ‗th‘ đứng đầu từ, giữa từ hay cuối từ. Eg: this, that, these, weather, although, another, clothing, clothe, mother,... Note: bath /ba:θ; bæθ/ ⇒ baths /ba:ð/ (n. pl.) e. „th‟ câm ở các từ sau:
asthma /æsmә/ ( n ) : bệnh hen suyễn; isthmus /ismәs/ ( n ) : eo đất
f. Chữ 'th' có thể được phát âm là /ð/ hay /θ/: còn phụ thuộc vào từ loại hoặc nghĩa của chúng.
North /nɔ:θ/ ( n ) Northern /'nɔ: ðәn/ adj)
South/auθ/ ( n ) Southern /sΛðәn/
cloth /klɔθ/ clothe /klәuð; klɔuð/(v)
bath/bɑ:θ ; bæθ/ ( n ) bathe /beið/
teeth/ti:θ/ ( n ) teethe /ti:ð/ (v)
.............
11. Chữ 'sh' được phát âm là /ʃ/: trong mọi trường hợp: Eg: wash /wɔʃ/, she /ʃi:/, fish/fiʃ/...
12. Chữ 'gh' & 'ph'
a. Chữ 'gh' & 'ph' được phát âm là: /f/.
Eg: laugh, cough, rough, phone, photo, orphan, phrase /freiz/, physics /fiziks/, paragraph /'pærәgra:f/, mimeograph /'mimiougra:f/,.....
Note: - nephew /'nevju:/ (Br E) và /'nefju:/ (Am. E)
- 'gh' được phát âm là /g/: ghost, ghoul /gu:/ (ma cà rồng), ghetto (khu người Do Thái)
b. Chữ 'gh' câm: Khi ‗gh‘ đứng cuối từ hoặc trước ‗t‘
Eg: nigh, night, sigh (thë dµi), though, sight, flight, light, plough, weight, ought, caught,...
13. Chữ 'ch' được phát âm là /ʧ/, /k/, /ʃ/.
a. Chữ “ch” phần lớn được phát âm là: /ʧ/
Eg: chair, cheep, cheese, chicken, chat, children, channel, chocolate, chin, chest,...
b. Chữ “ch” được phát âm là /k/ trong một số chữ đặc biệt có gốc Hy Lạp.
Eg: Christ, Christmas, chorus /'kɔ: rәs/ (hợp ca), choir /kwaiә/ (ca đoàn), chaos /'keɔs/ (sự rối loạn), holera/'kɔlәrә/(bệnh thổ tả), chemist, chemistry, architect, architecture, mechanic,
scheme /ski:m/ (kế hoạch, âm mưu) monarch (vua trong chế độ quân chủ), monarchy (nước quân chủ chuyên chế), stomach, echo, orchestra, school, scholar, character,….
c. Chữ “ch” được phát âm là /ʃ/ trong những từ có nguồn gốc từ tiếng Pháp.
Eg: chic /ʃik/ (bảnh bao), chef /ʃef/ (đầu bếp),
chute /ʃu:t/ (thác nước), chauffeur/'ʃoufә/ (tài xế)
chagrin /'ʃægrin/ (sự buồn phiền) chassis /'ʃæsi/(khung xe),
chemise /ʃә'mi:z/, chiffon /ʃi'fɔn/ (vải the),
machine, charlatan /'ʃa:lәtәn/ (thầy lang),
chevalier /'ʃev evev evәliә/ (hiệp sỹ), chivalry /'ʃivәlri/(hiệp sỹ đạo),
chandelier /'ʃændә'liә/(đèn treo), chicanery (ʃi'keinәri/ (sự lừa đảo)
parachute, Chicago,
mustache, (to) douche (tắm bằng vòi),
attachÐ /әtæʃei/ (tùy viên), C. Những âm câm. chargÐ d' affaires
Là những nguyên âm và phụ âm được viết ra nhưng không được đọc. (chỉ đề cập đến những âm chưa được đề cập ở những mục trên).
1. 'B' câm (silent B)
- 'b' câm trước 't': doubt /daut/, debt, subtle
- 'b' câm sau 'm': climb /klaim/, numb, thumb, tomb...
2. 'h' câm (silent h)
- 'h' câm khi đứng sau 'g' ở đầu từ:
Eg ghoul /gu:/, ghetto, ghost,….
- 'h' câm khi đứng sau 'r' ở đầu từ:
Eg: rhetoric /'retәrik/, rhinoceros, rhubarb (cây đại hoàng), rhyme /rai/ (vần thơ), rhythm /'riðm/ (nhịp điệu),.....
- 'h' câm khi đứng sau 'ex' ở đầu từ:
Eg: exhaust /ig'zɔ:st/ (kiệt sức), exhort /ig'zɔ: t/ (hô hào rút khì),
exhibit(ion), exhilarate (làm phấn khởi), exhilarant (điều làm phấn khởi), exhauster /ig'zɔ:stә/ (quạt hút gió),....
- 'h' câm khi nó đứng ở cuối từ:
Eg: ah (A! Chà!), verandah /vәrændә/ (hàng hiên), catarrh /kә'ta:/(viêm chảy) - 'h' câm ở một số từ sau:
Eg: heir /eә/ (người kế thừa), hierdom (tính trạng kế thừa),
heirless (không có người thừa kế), heirloom (vật gia truyền),
heirship (quyền thừa kế), hour (giờ) honour (danh dự),
honourable (đáng tôn kình), honorific
honorary, honest, honestly, honesty, dishonest
vehicle (xe cộ) /'viәkl/ (Br. E) but /'vi:hik/ (Am. E)
3. 'k' câm khi nó đứng ở đầu từ v trước 'n' knife /naif/, knee, knit, knitter (máy đan sợ), knitting,
Knitting-machine (máy đan len, máy dỆt), knitting -needle (kim đan, que đan), know, knock, knob,…
4. 'l' câm khi
- đứng sau 'a' và trước 'f', 'k', 'm'
Eg: half /ha:f/, calf, balk, walk, chalk, balm, calm, palm, salmon, alms (của bố thì) - đứng sau 'o' và trước 'd', 'k': could, should, would, folk,…..
5. 'M' câm khi đứng trước 'n' v ở đầu từ:
Eg: mnemonics /ni:'mɔniks/ (thuật nhớ), mnemonic /ni:'mɔnik/ (giúp trì nhớ)
6. 'n' câm khi đứng s u 'm' v ở cuối từ:
Eg: autumn /'ɔ:tәm/, comdemn (kết án, kết tội), culumn, hymn /him/ (quốc ca), solemn (long trọng, trang nghiêm),…..
7. 'p' câm khi
- đứng trước 'n' và ở đầu một từ:
pneumatic /nju:'mætik/ (thuộc khì/hơi), pneumatics /nju:'mætiks/ (khì lực học) pneumatology /nju:mә'tɔlәdʒi/ (thuyết tâm linh), pneumonia /nju:'mounjә/, pneumonic /nju:'mounik/ (thuộc bệnh viêm phổi)
- đứng trước 's'
psalm /sa:m/ (bài thánh ca) psalmodic /sæl'mƆdik/, psalmodist /sæl'mәdist/,
psalmodize /sæl'mәdaiz/ (hát thánh ca)
psalmist /'sa:mist/ (người soạn thánh ca) psalmody /'sælmәdi/
pseudonym /'sju:dәnim/ (biệt hiệu, bút danh) pseudograph /'sju:dәgraf/ (tác phẩm văn học giả mạo) pseudologer /sju:'dƆlә dʒә / (kẻ trá hính) psyche /'saiki:/ (linh hồn, tâm thần)
psychedelic /'saiki'delik/ (ma tuý, cảm giác lâng lâng) psychiatry /sai'kaiәtri/ (tâm thần học) psychiatrist /sai'kaiәtrist/ (bác sỹ tâm thần) psychic /sai'kik/ ông đồng, bà đồng) psychology /sai'kɔlә dʒә/ ( n ) psychological /saikәlɔdʒ ikl/ (adj)
- 'p' câm khi đứng trước 't' receipt /ri'sit:/ ( n ), empty /'emti/, ptisan /ti'zæn/ (nước thuốc sắc)
- 'p' câm khi đứng trước 'b' cupboard /'cʌbәd/, raspberry /'ra:zbri/ (quả mâm xôi)
8. 'u' câm khi
- đứng trước 'a'
Eg: guard /ga:d/ (sự canh chừng), piquant /'pi:kәnt/ (cay đắng, chua cay), guarantee /gærәn'ti:/(đảm bảo),.....
- đứng sau 'g'
Eg: guerilla /g'ril/ (du kìch, quân du kìch), guess /ges/(đoán), guest/gest/ (khách),...
- đứng trước 'e'
conquer /'kɔŋkә/ (chinh phục); league /lig/ (đồng minh) catalogue /'kætәlɔg/ ( n ); dialogue /daiә'lɔg/, prologue /'proulɔg/ (đoạn mở đầu), epilogue/'epilɔg/ (phần kết); fatigue /fә'ti:g/ (sự mệt mỏi), oblique /'әblik/ (nghiêng, xiên)
- đứng trước 'i' buil /bild/, guild / gild/ (phường hội, hội)
guillotine /gilә'ti:n/ (máy chẫm) guilt /'gilti/ (có tội, phạm tội) biscuit /'biskit/; circuit /'sә:kit/ (chu vi, vòng đua) conduit /'kɔndit/ (ống dẫn, máng nước),.........
- đứng trước 'y' plaguy /'pleigi/ (phiền hà, quá quắt) ; buy /bai/,.....
9. 'I' câm khi đứng sau 'u' Eg: fruit, juice, suit, bruise
10. 'R' câm khi
- đứng giữa nguyên âm và phụ âm
Eg:arm, farm, harm, dark, darn, work, mark, mercy, /'mә:si/, world, word, worm, worn,….
Note: Người Mỹ thường phát âm ‗R‘ ở những từ trên.
- đứng sau ‗e‘ trong đuôi 'er': teacher, mother, water,…..
11. 'w' câm khi
- 'w' đứng trước 'r' và ở đầu từ
Eg: wrap, wreck (làm hỏng), write, wrong, wrist (cổ tay), wrest(giật mạnh), wrench (xoắn), wrinkle /'riŋkl/ (gợn sóng), wright /rait/ (thợ), writ /rit/ (lệnh), wrick /rik/ (làm trật/trẹo), wriggle
/'rigl/ (lùa vào)
- 'w' đứng trước 'h' who /hu:/, whom, whose, whole, wholy, whoever... - 'w' câm trong những từ sau đây: answer/'a:nsә/, sword/sɔ:d/ (gươm), awe/ɔ:/(làm sợ hãi), owe/ou/(v), awl /ɔ:l/ (dùi của thợ giày), awn/ɔ:n/ (râu ở đầu hạt thóc), awning /ɔ:niŋ/(tấm vải bạt để che), awry/ә'rai/ (xiên, mẫo, lệch),….. D. Cách phát âm “ed”:
I. Cách phát âm đuôi “ed” của những động từ có quy tắc ở dạng quá khứ đơn:
1. “ed” /id/: Nếu động từ có tận cùng bằng các âm /t/ hay /d/. eg. needed, wanted, decided, started...
2. 'ed' /t/: Nếu động từ có tận cùng bằng 8 âm sau:
/f/ (trong các chữ: f, fe, gh, ph),
/p/ (trong chữ p),
/k/ (trong chữ k),
/ks/ (trong chữ x),
/s/ (trong chữ s, ce),
/tʃ/ (trong chữ ch),
/ʃ/ (trong chữ sh),
/ θ/ (trong chữ th)
Eg: chaffed/ʧæft/(đùa cho vui), chafed/ʧeift/ (xoa cho ấm lên), laughed, paragraphed, coughed...
Eg: liked, mixed, voiced, missed, watched, washed, hatched
3. 'ed' /d/: các trường hợp còn lại played, planned, called, offered, bathed, borrowed... II. Cách phát âm các tính từ tận cùng bằng „ed‟:
Hầu hết các tình từ được tạo thành từ các động từ thí có cách phát âm đuôi ed giống như động từ tận cùng bằng ed. Tuy nhiên một số tình từ hoặc trạng từ có tận cùng bằng ‗ed‘, thí ‗ed‘ được phát âm là
/id/:
Eg: naked (a) trần trụi
wretched (a) khốn khổ
crooked (a) cong, oằn ragged (a) nhàu, cũ
learned (a) uyên bác
deservedly (adv) xứng đáng supposedly (adv) cho rằng unmatched (adj) vô địch, không thể sánh kịp crabbed (adv) khó tình, khó nết
markedly (adv) một cách rõ ràng, đáng chú ý
allegedly(adv) cho rằng (được khẳng định mà không cần chứng minh) rugged (a) gồ ghề, lởm chởm
Note: Từ 'aged' được đọc thành /'eidʒid/ nếu đi trước danh từ, và /'eidʒd/ nếu đi sau danh từ hay động từ to be
eg: an aged /'eidʒid / man: một vị cao niên
They have one daughter aged /'eidʒd/ seven. (Họ có một con gái lên bảy tuổi)
CHƯƠNG II: STRESS
A. Giới thiệu về trọng âm
„Trọng âm là sự phát âm của một từ hoặc một âm tiết với nhiều lực hơn so với các từ hoặc các âm tiết xung quanh. Một từ hoặc âm tiêt được nhấn trọng âm được phát âm bằng cách sử dụng nhiều khì từ phổi hơn‘ (Richard, J. C et al. 1992:355).
Các âm tiết mang trọng âm được phát âm mạnh hơn các âm tiết không mang trọng âm (được phát âm nhẹ hơn hoặc ngắn hơn hoặc đôi khi được đọc rút gọn).
Ta dùng kì hiệu /'/ đặt ở đầu âm tiết có trọng âm chình. Trong những từ nhiều âm tiết có trọng âm chình và trọng âm phụ và được biểu thị /,/. Eg: father/'fɑ:ðә/, indication/,indi'kei∫n/, representative/,repri'zentәtiv/,….
B. Một số quy tắc đánh trọng âm:
Trọng âm chỉ rơi vào những âm tiết mạnh (âm tiết chứa nguyên âm mạnh, nguyên âm đôi hoặc nguyên âm dài). Âm tiết yếu không nhận trọng âm. I/ Trọng âm ở từ có 2 âm tiết:
1) Đa số động từ có 2 âm tiết thì âm tiết thứ 2 nhận trọng âm chính: Eg: es/cape, for/get, be/gin, ac/cept....
Tuy nhiên có một số động từ ngoại lệ:
/promise, /answer, /enter, /listen, /offer, /happen, /open. 2) Đa số danh từ và tính từ 2 âm tiết có trọng âm chính rơi và âm tiết thứ nhất: Eg: /butcher, /standard, /busy, /handsome....
Ngoại lệ: ma/chine, mis/take, a/lone, a/ware,... 3) Một số từ vừa là danh từ, vừa là động từ có trọng âm chính không đổi:
ad/vice/ ad/vise, /visit, re/ply, tra/vel, /promise, /picture;
4) Còn lại đa số các từ có 2 âm tiết mà có 2 chức năng thì trọng âm thay đổi theo chức năng của từ: /record(noun)/ re/cord (verb), /present(noun)/ pre/sent (verb), /desert(noun)/ de/sert(verb)....
II/ Những trường hợp khác
1) Các từ có tận cùng bằng các hậu tố sau có trọng âm chính rơi vào âm tiết đứng ngay trước hậu tố đó.
-tion: pro/tection. compu/tation...
- ial ; ially: me/morial, in/dustrial, arti/ficially, e/ssentially...
- sion: de/cision, per/mission... Ngoại lệ: /television -itive: com/petitive, /sensitive...
-logy: e/cology, tech/nology...
-graphy; -etry: ge/ography, trigo/nometry...
-ity: a/bility, ne/cessity...
-ic; -ical: ar/tistic, e/lectric, po/litical, /practical...
Ngoại lệ: /Arabic, a/rithmatic, /Catholic, /politics
2) Các từ có tận cùng bằng các hậu tố sau có trọng âm rơi vào âm tiết cách hậu tố đó 1 âm tiết.
-ate: con/siderate, /fortunate...
-ary: /necessary, /military...
Ngoại lệ: docu/mentary, ele/mentary, supple/mentary, extra/ordinary.
3) Những hậu tố sau thường được nhận trọng âm chính.
- ee: de/gree, refe/ree... Ngoại lệ: com/mittee, /coffee
- eer: mountai/ner, engi/neer...
- ese: Japa/nese, Chi/nese...
- in (chỉ áp dụng cho động từ): re/main, con/tain...
-aire: questio/naire, millio/naire...
- ique: tech/nique, an/tique... - esque: pictu/resque...
4) Một số tiền tố và hậu tố khi thêm vào không làm thay đổi trọng âm chính của từ đó. a. Tiền tố:
* un-: /healthy ⇒ un/healthy, im/portant ⇒ unim/portant …
* im-: ma/ture ⇒ imma/ture, /patient ⇒ im/patient…
* in- : com/plete ⇒ incom/plete, sin/cere ⇒ insin/cere …
* ir- : \/relevant ⇒ ir/relevant, re/ligious ⇒ irre/ligious …
* dis: con/nect ⇒ discon/nect, /courage ⇒ dis/courage …
* non-: /smokers ⇒ non/smokers, /violent ⇒ non/violent…
* en-: /courage ⇒ en/courage, /vision ⇒ en/vision …
* re-: a/rrange ⇒ rea/rrange, /married ⇒ re/married …
* over-: /crowded ⇒ over/crowded, /estimate ⇒ over/estimate …
* under-: de/veloped ⇒ underde/veloped, /pay ⇒ under/pay …
Ngoại lệ: /understatement, /undergrowth, /underground, /underpants
b. Hậu tố:
-ful: / beauty ⇒ / beautiful, /wonder ⇒ /wonderful …
-less: /thought ⇒ /thoughtless, /hope ⇒ /hopeless …
-able: /comfort ⇒ /comfortable, /notice ⇒ /noticeable …
-al: /season ⇒ /seasonal, tra/dition ⇒ tra/ditional …
-ous: /danger ⇒ /dangerous, /poison ⇒ /poisonous …
-ly: /similar ⇒ /similarly, di/rect ⇒ di/rectly …
-er/ -or: /actor, /worker, /reader …
-ise/ -ize: /memorize, /modernize, /industrialize …
-ing: be/gin ⇒ be/ginning, su/ggest ⇒ su/ggesting …
-en: /length ⇒ /lengthen, /strength ⇒ /strengthen …
-ment: en/joyment, a/musement, /government …
-ness: /happiness, /thoughtlessness …
-ship: /sportmanship, /relationship, /scholarship, …
-hood: /neighborhood, /brotherhood … strength
5) Trọng âm ở các từ chỉ số đếm:
thir‘teen, ‗thirty / four‘teen, ‗forty / fif‘teen, ‗fifty ….
Tuy nhiên mẫu trọng âm này có thể thay đổi khi từ chỉ số đếm xuất hiện ở trong câu. Vì dụ: khi nó đứng trước danh từ thí trọng âm của nó là: ‗nineteen people...
6) Trọng âm ở các từ ghẫp
a. Hầu hết danh từ ghẫp và tính từ ghẫp có trọng âm chính rơi vào âm tiết đầu tiên. /dishwasher, /filmmaker, /typewriter, /praiseworthy, /waterproof, /lightning-fast …
Ngoại lệ: duty-/free, snow -/white
b. Tính từ ghẫp có từ đầu tiên là tính từ hoặc trạng từ thì trọng âm chính rơi vào từ thứ 2, tận cùng là động từ phân từ 2.
Eg: well-/done, well-/informed, short-/sighted, bad-/tempered
c. Các trạng từ và động từ ghẫp có trọng âm chính rơi vào âm tiết thứ 2. up/stairs, down/stairs, down-/grade, ill-/treat,… 7) Trọng âm của các động từ thành ngữ (Phrasal verbs):
a. Nếu cụm động từ thành ngữ có chức năng là một danh từ trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất. Eg: 'setup ( n ) : sự thu xếp 'upset ( n ) : sự quấy rầy
'holdup ( n ) : vụ cướp 'lookout ( n ) người xem
'checkout ( n ) : việc thanh toán để rời (Khách sạn,..)
etc……
b. Nếu cụm động từ thành ngữ có chức năng là một động từ trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai. Eg: to set 'up: thu xếp to up 'set: làm thất vọng,
to hold 'up: cầm, giữ to check 'out: trả phòng to look 'out: canh chừng etc…