Sóng cơ và sự truyền sóng cơ

1. Sóng cơ: là dao động cơ lan truyền trong môi trường rắn, lỏng khí, không truyền được trong chân không.
2. Phân loại sóng cơ:

• Sóng dọc: phương dao động trùng với phương truyền sóng, sóng dọc truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
• Sóng ngang: phương dao động vuông góc với phương truyền sóng, sóng ngang truyền được trong chất rắn và trên bề mặt chất lỏng.

3. Liên hệ giữa chu kỳ, tần số, tần số góc của sóng cơ

• f = $\dfrac{1}{T}$
• T = $\dfrac{2\pi}{\omega}$ => ω = 2πf

4. Phương trình truyền sóng cơ
u$_{M}$ = Acos(ωt + φ ± $\dfrac{2\pi x}{\lambda}$ )
Trong đó

• ω: tần số góc của sóng
• φ: pha ban đầu của nguồn
• x: khoảng cách từ nguồn đến M
• Δφ: $\dfrac{2\pi x}{\lambda}$ độ lệch pha của sóng tại M và sóng tại điểm cách M một đoạn x
• nếu Δφ > 0: M sớm pha; Δφ < 0: sóng tại M chậm pha

Chú ý: phương trình sóng không phải là phương trình dao động vì phương trình sóng phụ thuộc cả vào thời gian (t) và không gian (x).

5. Bước sóng λ:

• Định nghĩa 1: là quãng đường mà sóng truyền được trong một chu kỳ
• Định nghĩa 2: là khoảng cách giữa hai điểm dao động cùng pha gần nhau nhất trên phương truyền sóng λ = v × T = $\dfrac{v}{f}$ = v × $\dfrac{\omega}{2\pi}$

6. Các dạng bài tập sóng cơ

• Dạng 1: Xác định các đại lượng đặc trưng của sóng
• Dạng 2: Phương trình sóng
• Dạng 3: Độ lệch pha giữa hai điểm trên cùng phương truyền sóng